Rumboter - maakt alles geuriger

Ik vond een prachtig zuivelpromotieboekje van de Rotterdamsche Melk-inrichting uit een tijd dat die stad nog telefoonnummers had met 5 cijfers. Er is een clubje hoogleraren ingehuurd om status te geven aan de adviezen, zoals: natuurboter bevat vitaminenen A, D en E, onmisbaar voor een goede gezondheid. Nu voel je bij het lezen van de recepten je aders al dichtslibben. Maar alles met mate mag af en toe.

Recept voor Rumboter maakt alles geuriger
1 ons roomboter, 1 ons donkerbuine suiker, 1 eetlepel Jamaicarum, snufje geraspte nootmuscaat, snufje gemalen foelie, snufje kaneel.
Roer de boter in een kom zachtgeel. Voeg bruine suiker en specerijen toe en blijf roeren. Voeg dan druppel voor druppel de rum toe. In het originele recept moet je dit met een houten lepel doen, ik gebruikte de mixer op niet al te hoog toerental. Ging ook prima.
Heerlijk op pannekoek, droge biscuits en wafels zegt het boekje. Wat mij betreft ook heerlijk op gegrillde banaan en ananas.

In de Toren: eierpannekoek van beschuit

Deze zomer mag ik een serie van zes artikeltjes in De Toren schrijven. De Toren is ons huis-aan-huisblad, maar omdat de Bommelerwaard geen eigen dagblad heeft, alleen maar katerntjes in bladen die vooral over elders gaan, vervult het een speciale functie in onze omgeving. Waar ga ik het dit jaar over hebben? Ik ga door de Bommelerwaard fietsen op zoek naar mensen die in hun moestuin werken. Hen vragen wat de favorieten zijn en wat hun favoriete recept is. Leer ik tenminste ook meteen wat.
Streekrecepten hier zijn spek-met-peren, of gruun-met-witte. En allelei soorten pannenkoeken natuurlijk. Zoals deze eierpannenkoek:
neem 3 eieren, 3 beschuiten een beetje melk, wat zout, boter.
Bereiding: verkruimel de beschuiten grof en giet er wat melk over, maar maak het niet te nat. Roer er de eieren voorzichtig stuk voor stuk doorheen. Verhit de boter in een koekenpan op hoog vuur. Doe de beschuit-eiermassa in de pan en zet dan het vuur lager. Laat de koek langzaam goudbruin bakken. Dit eet je met boter en bruine suiker.

Rederijkersmaaltijd

Zat gisteren gezellig met Rita recepten uit te zoeken voor een 17e eeuwse maaltijd in november voor ons oude geschiedenisdispuut. Kwam weer de rekeningen tegen van de maaltijd die de Antwerpse rederijkerskamer De olijftak aanrichtte. Forse posten voor rijnwijn en bier, 36 ponden rundvlees, 60 pond kalfsvlees, een geheel lam, 54 pond hamelvlees, 29 pond Westfaalse hammen, zes gerookte tongen, tien pond gehakt, zes pond worsten, 23 koppels kuikens, 14 koppels duiven, mergpijpen, zwezeriken, kalfslever en schaapsvoeten. De groenten waren: sla, spinazie, asperges, rapen en mergkool. Mosterd, zout, citroenen, boter, azijn, suiker, 37 eieren en rozenwater, kersen, lardeerspek, ansjovis, specerijen, kappertjes, olijven, olie, brood en een vette rekening van Osyas vande Vischerye die pasteienbakker en Dierick vanden Boscche de banketbakker. De heren hebben het zich goed laten smaken.
In dit seizoen goed te maken is de Groente Toerte.
Nodig: snijbiet, spinazie, komkommerkruid, ossentong (bulgos) of ander bladgroen uit het seizoen, boter, kaneel, peper, zout, kuipje huttenkase, twee losgeklopte eieren, rundermerg, boter, pakje deeg voor hartige taart.
Bereiding: verwarm de oven voor op 200 graden celsius, was de bladgroente, laat deze uitlekken en hak ze fijn. Meng ze met de huttenkase, specerijen, merg en eieren. Beboter een taartvorm en bekleed deze met het deeg. Doe de vulling erin en laat de toerte ca 20 minuten in de oven bakken.
Aangezien in oude kookboeken zelden hoeveelheden en tijden worden aangegeven, staat het de lezer vrij naar eigen smaak te kruiden.

Wetenschapscommunicatie

Gisteren boek gescoord: Basisboek wetenschapscommunicatie, onder redactie van Jaap Willems. Het vakgebied begint een heuse wetenschappelijke discipline te worden, met communicatiemodellen, instrumenten, bouwstenen en valorisatie enzo. We've come a long way!

Bloemen op je bord - 3

Bij de komkommersla met bieslookdressing is het leuk om de blauwe bloempjes van het komkommerkruid te gebruiken. Kleurt al dat zachte groen een beetje bij. Interessant is er boragocress van Kopperts Cressen aan toe te voegen: komkommersmaak in kleine blaadjes. Heerlijk fris in de zomer.

Spinazieacademie

Het contactformulier van mijn website blijkt al geruime tijd buiten werking, server doet het wel, maar berichten zweven. Wie contact zoekt: graag even via mailaccount bij hccnet. Dank tot nader bericht.

Hollandsche Huyshoudster

In de jaren zestig gaf uitgeverij Sijthoff in Leiden een aantal oude kook- en huishouboekjes in facsimile uit. Waaronder De Ervarene en Verstandige Hollandsche Huys-Houdster. Erg 18e eeuws, ook al staat er geen jaartal in. De tips en adviezen komen vaak in dialoog vorm tot de lezer, of er wordt een verhaal aan een in het boek aanwezig persoon verteld. Dit alles om de jongedochters tot goede huisvrouwen op te voeden. Per maand krijg je te horen wat je zoal moet doen. Alvast een voorproefje van juli: de maand juli die bij ons gemeenlijk de heetste maand van het gehele jaar is, wordt hooimaand genaamd, omdat het rijpe en gemaaide gras door de hitte van de zon op het veld gedroogd en dan ingezameld wordt, om des winters tot spijze voor paarden, koeien etc. te dienen. Ook schrijft men de hitte van deze maand veel hier aan toe, omdat de honds-sterre of het vurig sterrenteken van de hond dan bij ons opgaat, even voordat de zon in het teken van de leeuw treedt. doch vele twijfelen of dit wel iets tot de warmte van deze maand doet, te meer dewijl de dagen dan reeds beginnen te korten, want het begint dan eerst des morgens ten 3 uren te dagen en des avonds ten 9 uren al duister te worden. Verder adviseert Mama haar dochters niet langer te wachten met het inzamelen van kruiden, bloemen en zaden, die men tot geneesmiddelen en keuken wil gebruiken. Die moeten echter niet in de zon drogen, maar in de schaduw en lucht. De bloemen tussen twee linnen doeken, en wanneer ze droog zijn in goed afsluitbare dozen in het donker bewaren. Het voornaamste kruid is Marjolein. Daarover later meer.

Zelfvoorziening

Na bezoek aan boekenantiquair en rommelmarkt is de collectie leuke oude kookboeken weer aardig uitgebreid. Zo vond ik het boekje In en Om de Keuken van W.H. de Groot en E.M.M. Lommen uit Huishoudkundige reeks, die bestemd was voor de opleiding tot huishoudkundige en tot lerares in huishoudelijke vakken. Het dateert uit 1947. En in die tijd hadden alle mensen kennelijk nog een voorraadkast of kelder in hun huis. Wie in de zomer hard werkte aan inmaak en thuisslacht, kon de hele winter vooruit. Verse eieren zet men het best op rekjes op armhoogte omdat ze eenmaal per week dienen te worden gekeerd om het stijgen van de dooier tegen te gaan. Gerookte en gedroogde vleeswaren worden door katoenen zakjes tegen vliegen beschermd. Gerookte waren mogen niet tegen elkaar hangen want op de aanrakingsplaatsen treedt vlug scbimmel op. Slechts enkele groenten lenen zich tot bewaren, koolsoorten, wortelgewassen en ondergrondse stengels.
Wie heeft er nog tijd en ruimte voor?

Radijs

Dit jaar zaaide ik verschillende soorten radijs in de tuin. Rode radijsjes Saxa, Vilmorin radijs van 18 dagen, en rode lange radijs Murciano. De eerste zijn houterig, de tweede rood met witte punt heerlijk pittig en knapperig, de Murciano vindt de klei geloof ik niet zo leuk, wil niet echt groeien, en wat er groeit is dradig. Nasmaak wel lekker. Ik ga voor de Vilmorin 18 dagen!

Boris verleid

Wij proberen al tijden onze jeweetwelrodekater Boris te verleiden lekkere hapjes te roven. Maar je kunt de theemuts naast een bord heerlijke verse worst neerzetten en hij kijkt er niet eens naar. Een prutselbeetje op je vinger, eerst ruiken, best eng, dan even proeven uit beleefdheid wanneer je het voor hem legt op tafel. Het blijkt best te smaken, hij wil nog wel een hapje. Maar een stuk weggrissen van het bord, dat idee komt niet in hem op. Achozzie.

Raasdonders

Kapucijners(pisum arvense)zijn al 5000 jaar in trek, de oudste sporen zijn in West-Azie en Turkije gevonden. In ons land werden ze pas in de loop van 18e eeuw populair. Kapucijners zijn heel gezond en voedzaam, want rijk aan koolhydraten en ijzer.
Kort koken, afgieten, lente-uitje snipperen, peterselie snipperen, erdoor, nastoven (desnoods met een klontje boter), scharrelspekjes uitbakken, erover, smullen maar.

Rozensla

Rozensla
Nodig: 8 verse dadels, handje rozijnen, handje blanke gehalveerde amandelen, handje zonnebloempitten, 1 flinke venkelknol, 2 onbespoten rozen. 1/2 eetlepel honing, sap van een halve citroen, scheutje sherry, scheut zonnebloemolie, of notenolie, zout, peper.
Laat de halve amandelen in een warme pan, of in de oven goudbruin worden en vervolgens afkoelen. Ontpit de dadels en snijd ze in stukjes. Maak de venkel schoon, bewaar het groen en snijd hem in heel dunne reepjes. Maak een vinaigrette van de honing, het citroensap, de sherry, olie en het zout en de peper. Doe de venkel, rozijnen, amandelen, stukjes dadel en de zonnebloempitten in een slakom. Doe de vinaigrette er over en roer die er goed doorheen. Pluk dan de blaadjes van de rozen en strooi die er op een paar naar over heen. Husselen. Garneer de salade met het venkelgroen en de overgebleven rozenblaadjes.
Tip: neem alleen onbespoten rozen uit de tuin, niet de gifrozen uit de winkel. Neem gallica, damascener of rosa alba, verwijder het stukje wit van de aanhechting aan de bloem.

Nat!

Tjonge wat is het nat buiten!

Platteland met stadjers

Stedelingen die op het platteland gaan wonen, worden wel lid van lokale verenigingen maar mengen zich vaak minder onder de autochtone bevolking. Daardoor vinden de nieuwkomers ook weinig aansluiting bij de lokale politiek. Het landschap kan de twee groepen bij elkaar brengen.

Dat concludeert het LEI (onderdeel van Wageningen UR) na een onderzoek naar de betrokkenheid van nieuwkomers bij het verenigingsleven en het lokale bestuur op Schouwen-Duiveland en in Reeuwijk, een gemeente in het Groene Hart. De nieuwkomers komen doorgaans uit de steden, hebben meer geld, zijn hoger opgeleid en werken vaker elders dan de mensen die van oudsher in het dorp wonen. Ze worden wel lid van lokale verenigingen, maar dat is dan eerder de golf- of tennisclub dan de voetbal- of korfbalvereniging. Ook gaan nieuwkomers eerder naar de plaatselijke Rotary dan naar de kerk, die voor de autochtonen wel een belangrijke rol speelt. Wel mengen nieuwkomers die zich als eenling in een agrarische omgeving vestigen, zich eerder dan nieuwkomers in een 'exclusieve groenblauwe omgeving' in de buurt van een plas of duingebied.

Het blijkt dat deze segregatie in het publieke leven zich ook vertaalt in de deelname van de nieuwkomers in de lokale politiek. Nieuwkomers doen daar niet aan mee, en dat komt volgens onderzoekster ir. Greet Overbeek doordat mensen minder bekend onder de bevolking zijn om voldoende stemmen te trekken. Mogelijk speelt ook dat de lokale partijen werven in de verenigingen waar vooral de oorspronkelijke inwoners lid van zijn. Verder bestrijken gemeentebesturen een steeds groter gebied, waardoor de drempel tot deelname hoger wordt. Zo is Schouwen-Duiveland een gemeente met zestien dorpskernen. Nieuwkomers zijn daar wel in de dorpsraden te vinden die het gemeentebestuur van advies dienen.

Het landschap kan de groepen bij elkaar brengen, denken de onderzoekers. De stedelingen komen wonen op het platteland vanwege de rust, ruimte en het mooie landschap. Boeren die van oudsher in het gebied wonen onderhouden dat landschap. Gemeenten kunnen daar volgens Overbeek meer op inspelen, bijvoorbeeld door een introductiedag te organiseren voor nieuwkomers. Dat gebeurt al op Schouwen-Duiveland, waar nieuwkomers te horen krijgen wat de gemeente aan organisaties en voorzieningen te bieden heeft. De provinciale Stichting voor Landschapsbeheer organiseert cursussen hoe nieuwkomers kunnen bijdragen aan het landschap. Nieuwkomers vragen ook zelf advies over streekeigen beplanting en het onderhoud van hun erf. Verder kunnen gemeenten zowel nieuwkomers als autochtonen meer betrekken bij de lokale plannen voor landschapsontwikkeling. (persbericht Wageningen Universiteit)

Bloemen op je bord

Uitbundige tuin dit jaar. De rozen bloeien overdadig, een vroege Oost Indische Kers doet mee, lavendel, komkommerkruid,bieslook, rucola, het is een kleurig paradijs.
Wat doe je er mee? Kijken en genieten, en met overleg door het eten mikken.
De komende afleveringen wat bloemenrecepten. Te beginnen met de Oost Indische Kers.
De jonge blaadjes kunnen door de sla. De bloemen ook. Neem een mooie fris groene slablaadjes, wat jong OI Kersblad en een handvol OI Kersbloemen, een handvol kervel en meng dit voorzichtig door elkaar zodat de bloemen niet kneuzen. Maak een vinaigrette van olijfolie en ciderazijn. Voorzichtig omscheppen, koel opdienen. Lekker bij gegrillde kip.

Overigens: de naam van deze plant, Oost Indische Kers, slaat natuurlijk nergens op. Van oorsprong komt hij uit Peru. Hij kreeg de Latijnse naam Tropoleum majus mee.

peulen, kapucijners, erwtjes

Met dit weer doet alles in de moestuin het ontzettend goed, vooral het onkruid. Even niet opletten en je staat tot je knieen in het koolzaad. De peulvruchten gedijen, de kievietsbonen klimmen boven hun twee meter stokken uit, de suikerboon schiet omhoog en de haricots verts bloeien. Peultjes, erwten en kapucijners leveren dagelijks een heerlijke portie groente op.
Erwtjes gewoon kort koken met een beetje peterselie of munt erbij.
Peultjes beetgaar koken, beetje pecorino erover geraspt
Kapucijners ook beetgaar koken, zodat ze tussen je tanden uiteen spatten. Spekjes erbij bakken van het scharrelvarken.
Niet te ingewikkeld allemaal, dat is zonde van de pure smaak.

Knoflook

Beroemd Italie knokt tegen knoflook

ROME - Beroemdheden en chef-koks in Italie gaan het gevecht aan met een van de belangrijkste ingredienten van de Mediterrane keuken: knoflook.

Carlo Rossella, een prominente televisiemaker, gaat restaurants er van overtuigen die 'stinkende knoflook' niet in hun gerechten te gebruiken.
'Knoflook stinkt, mijn maag kan het niet verteren en ik vermijd het als een vampier.' Volgens de nieuwsman zijn bovendien veel mensen allergisch voor het bolgewas.

Knoflookvrij
De antiknoflookcampagne wordt gesteund door bekende acteurs, mensen uit het zakenleven en de Italiaanse minister van Milieu. Restaurants van drie tophotels in Rome bieden al knoflookvrije gerechten aan net als enkele sterrenrestaurants in de Italiaanse hoofdstad.

Gezond
Het kruid is een essentieel onderdeel van de Mediterrane keuken en staat naast zijn kenmerkende geur ook bekend om de positieve effecten die het zou hebben op de gezondheid. Het bolgewas zou goed zijn voor je weerstand, en hartkwalen, hoge bloeddruk, verkoudheid en zelfs kanker helpen voorkomen.

Berlusconi
Rossella zei dat hij werkt aan een gids waarin alleen eetgelegenheden zijn opgenomen die geen knoflook in hun gerechten verwerken. Ook oud-premier Berlusconi staat niet bekend als een knoflookliefhebber. Hij zou in het verleden pepermuntjes aan functionarissen hebben uitgedeeld als hij ook maar een vlaag van de geur opving.

Trend
Verdedigers van knoflook wijzen erop dat het sinds de Romeinse tijd gebruikt wordt in de keuken. Antonello Colonna, een toonaangevende Romeinse chef-kok, noemde de campagne slechts een trend. Hij zei dat hij wel eens knoflook in gerechten van Berlusconi had gedaan zonder dat deze het doorhad.
Colonna voegde daaraan toe: 'Knoflook is de koning van de Italiaanse keuken. Een gerecht zonder knoflook is als een orkest zonder viool.'

Bron: evmi.nl

Picknick - 2

De Beetonpicknick was natuurlijk wel gewoon voor veertig personen, niet voor een eenvoudig gezinsuitstapje. Maar toch.
Hier het recept voor een simpele aardappelsalade. Er zijn nu al jonge piepertjes te krijgen en die zijn daar heel geschikt voor. De salade past heel goed bij koude gepocheerde zalm.
Nodig: 1 pond kleine nieuwe aardappeltjes, citroensap, olijfolie extra vergine, mosterd, mayonaise, bieslook en kapertjes uit het zout. Was de aardappelen schoon en kook ze in de schil beetgaar. Maak een dressing van de citroensap en olijfolie. Giet die over de uitgelekte piepers, even omroeren en laten afkoelen en dan een uurtje in de koelkast. Veeg het zout van de kapertjes, halveer ze, knip de bieslook fijn en meng mayo en mosterd dooreen. Roer dat alles door de piepertjes. Proef of er nog peper of zout bij moet. Doe de salade in een luchtdichtafsluitbare doos en zet hem tot vlak voor het transport in de koelkast.

Picknick

Het ideale picknickweer, zonnig, zuchtje wind. Een locatie is al gauw gevonden, lekker de uiterwaarden in, een strandje aan de rivier zoeken. Je kunt een picknick zo ingewikkeld maken als je wilt. Koeltas met fris en een goede fles wijn, sandwiches, salades, fruit. Zo uitgebreid als in de 19e eeuw zal het niet gauw meer worden. Dit is de ideale picknick volgens Isabella Beeton, die in 1861 haar Book of Household Management publiceerde.
Een koude gebraden rosbief, een gekookte runderhaas, 2 lamsribben, 2 lamsschouders, 4 gebraden kippen, 2 gebraden eenden,1 ham, 1 rundertong, 2 kalfs-en-hampasteien, 2 duivenpasteien, 6 middelgrote kreeften, 1 kalfskop in aspic, 18 kroppen sla, 6 mandjes bindsla, 6 komkommers. Goed gezoet gestoofd fruit, 4 dozijn eenvoudige biscuits, 2 dozijn fruitflapjes, 4 dozijn kwarktaartjes, 2 kabinetpuddingen in hun vorm, 2 blancmangers in hun vorm, wat jamsoesjes, 1 grote koude plumpudding (die moet goed zijn), een paar manden met vers fruit. Drie dozijn crackers, een stuk kaas, 6 pond boter, 4 halve witte broden, 3 dozijn broodjes, 6 casinobroden, 2 eenvoudige pruimencakes, en een half pond thee. Koffie is niet geschikt voor een picknick, want lastig te maken.

Vlinder

Wanneer we in de avondzon op het bordesje zitten te eten, krijgen we gezelschap van een Atalanta, een solitaire trekvlinder. Kennelijk is mijn hoed ook in trek.

Reuzenpeul

Gisteren de eerste peulenoogst. Negentiende eeuws rasje. De planten dragen niet veel, maar wel stevige, smaakvolle enorm grote peulen. En ze heten Carouby de Maussane.

Kersoorbel

Boris wil weten wat we met die kersen aan het doen zijn. Nieuwsgierigheid eindigt in participatie. Maar dat gaat hem toch iets te ver.

Vaderdag

Weinig herinneringen heb ik aan mijn vader. Na mijn vierde jaar heb ik hem niet meer gezien. Zomer, ik ben drie, picknicken op een plaid in een boomgaard. Papa hangt dubbele kersen als oorbellen om mijn oren. Een vrolijke dag.

Echte chips

Gisteren tijdens het Holland Food Festival herontdekt: de Hoeksche Chips. Tjonge, dat zijn echte chips, alleen maar goede aardappel, zeezout en zonnebloemolie. Zakje van 150 gram, vetgehalte 30 procent. Even praatje gemaakt met de mannen achter de chips, de aardappeltelers.Voor goede chips heb je aardappelen met een heel hoog zetmeelgehalte nodig, nog meer zetmeel dan voor frieten. Dus je kunt van hun aardappelen ook frieten bakken, maar van de gemiddelde frietpieper geen chips. Ja, kon niet uitblijven, ik een paar van die prachtige aardappelen mee naar huis, naast die chips natuurlijk. Frieten bakken is namelijk heel leuk werk, als je het gewoon in een pan met zonnebloemolie doet met de keukendeur open. Op hun website staat ook hoe je zelf chips kunt maken, naast allerlei andere informatie. En in september hebben ze open dag. www.ambachtelijke chips.nl

Platteland in de stad

Zaterdag, terras bij de Westergasfabriek. Een aantrekkelijke hoeveelheid kraampjes met producten van het platteland. Worst, spek, ham uit de Dalfsen, of de Beemster, ossenworst uit Amsterdam, paddenstoelen, hertenvlees, scharreleieren, wijn, bier en wat al niet meer. En van alles mocht je naar hartelust proeven. Wat een geweldig initatief, dit Holland Food Festival! Tassen vol met heerlijkheden meegenomen.

Slow Food Boerenmarkt

Vandaag, Westergasterras, Boerenmarkt georganiseerd door Slow Food.
www.slowfoodnederland.nl

Betuwse Kers

Ondanks de koude wind tijdens de bloesem en de regen tijdens de rijping: vandaag opent de boomgaard van Arie Hakkert in Buurmalsen z'n stalletje. In de boomgaard hangen prachtige foto's van George Burggraaff. Van de bloei tot de groei van de kersen.
De vroege kers Merchant heeft weinig vruchten gezet, de Kordia doet ook niet veel. Met de andere rassen komt het helemaal goed.

De Betuwse kers
3 foto-exposities in 3 boomgaarden.
De tentoonstelling van de metersgrote fotos vindt plaats in 3 boomgaarden:
familie Hakkert tegenover Kornedijk 15 in Buurmalsen www.kersen.info
de Hoenderik, Lingedijk 180 in Tricht www.dehoenderik-tricht.nl
Marius van Gellicum, t Oosteneind 1c in Deil www.debetuwsekers.nl

VIA VIA

In museum het Domein in Sittard kunt u vanaf vandaag terecht voor een leuke, informatieve tentoonstelling over het leven in de Romeinse tijd in het gebied. De weg van Tongeren naar Xanthen, de Maas, de vruchtbare grond: het speelde allemaal een rol in de eerste eeuwen van onze jaartelling. Via via dankt zijn naam aan de waterweg en de heerbaan. En aan de manier waarop we weten wat er in die tijd gebeurde (dat weten we via via). Een plaatje heb ik nog niet, dat komt nog. In augustus ga ik er een middag een verhaal houden over het eten uit die streek, de Romeinse invloed daarop. En er valt natuurlijk wat te proeven. Ik houd u op de hoogte. Kijk ook op:
http://www.hetdomein.nl/index.php?t=content&p=265

Supermarktproducten

Onlangs verscheen van de hand van Will Jansen, hoofdredacteur van Bouillon!, de culinaire almanak 2007 met daarin de beste en de slechtste producten in de supermarkt. Eigenlijk kun je niet meer zonder dat gidsje boodschappen gaan doen. Al was het maar om je dag op te vrolijken. Mocht je bij de Spar terechtkomen en denken dat je champignons in pot van het huismerk gaat kopen. De gids waarschuwt: helemaal niks. Volkomen Smakeloos. Dat zijn dan de plakjes. De hele champignons: zout, blik, niet te eten.
De Plus honing-mosterddressing: Met goed vele mosterd en weinig honing. Dikke, korrelige subsantie met platte honingsmaak. Zuur, zoet en bitter voeren een machtsstrijd in je mond. Niet schudden want dan zit je bij het openen meteen onder.
Kortom: handig en vet genieten.
En ik mocht meeproeven met de kant-en-klare Hollandse maaltijden. Will bleef maar roepen: niet slikken, niet slikken, alleen ruiken en even proeven, uitspugen die hap. Wat een onthutsende ervaring. Koop de gids, lees de commentaren en huiver.

Stress

Nee, niet ik, maar het Syden Hempje. Deze historische appel staat sinds dit voorjaar in onze tuin en heeft zelfs uitbundig gebloeid. Dat resulteerde in een heleboel appeltjes, waarvan ik al dacht: dat gaan die takken nooit houden. Dus, dankzij de geweldige windvlagen van de laatste tijd zijn er gelukkig al de nodige afgevallen. Maar nou gaat het ding weer bloeien. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Appeltjes maken, dat moet-ie doen. Even met Josje van de oude fruitrassen gemailed. Stress, dat is er de oorzaak van en dat is niet goed. Weg met die bloemen, anders wordt het boompje ziek.

Bloei!

Een paar dagen regen en wat warmte, even niet opgelet en je komt op een ochtend in de moestuin in een blauwe zee van bloemen van het komkommerkruid, waar tussen wat doorgeschoten rucola. De bloemen kun je heel goed gebruiken om salades te versieren, of een toetje. Je kunt ze ook invriezen in ijsblokjes en er op weer zo'n zinderende dag een dorstlessend drankje mee opleuken.
Tip: verwijder het zwarte pikkie uit de blauwe bloemen van het komkommerkruid, dat is niet lekker.

Kikker

Sprong net in de moestuin onder mijn voeten weg. Wat een joekel zeg.

Op rozen

Josephine de Beauharnais, de vrouw van Napoleon Bonaparte, verzamelde in haar tuin bij het kasteel Malmaison heel veel verschillende soorten rozen. Ze waren haar een troost na haar scheiding van Napoleon in 1809. Een scheiding uit landsbelang, de echtelieden bleven elkaar ontmoeten.

Vriendin Irene kwam vanmorgen langs met een boek waarin de aquarellen staan die de romantische schilder Pierre-Joseph Redoute er van maakte in haar opdracht. Josephine overleed in 1814, haar rozen leven voort.
Malmaison en de tuinen zijn te bezichtigen: http://www.chateau-malmaison.fr/

Gezonde pieper op z'n Brabants

De Santee staat te bloeien. Een biologische aardappel, die ik ruilde tegen een zakje Kapucijners. Kan me nu al verheugen op jonge verse aardappeltjes.
Een ouderwets Brabants recept is dat voor: Potjebraaiers
Potertjes zijn kleine nieuwe aardappeltjes die je in de schil in vet kunt braden. Je serveert ze dan met een schoteltje gesmolten boter en wat grof zeezout en een groot glas bier.
Neem per persoon ruim tien potertjes en zet ze een paar uur in het water om de grond er af te weken. Breng ze in ruim water aan de kook met wat zout en giet ze daarna direct af. Laat ze drogen en bak ze dan gelijkmatig bruin in heet vet of olie.

Tomaat

Nog een flinke zonnige periode en de eerste Roma-tomaten zijn rijp. Voor en snelle snack of een sluw tussendoortje, halveer je ze, belegt ze met wat blauwaderkaas en legt ze op folie op het rek in de grill. Kaas laten smelten, klaar.

Pompoen

De Musqee de Provence is niet alleen een heel smakelijke, maar ook heel spectaculaire meloen. Wat ik niet wist: het blad is ook heel mooi met witte nerven. De foto is van afgelopen donderdag en inmiddels is het blad alweer twee keer zo groot.

Hollandse Nieuwe

Vlaggetjesdag achter de rug. En dan krijg je van die vragen. Of je hem al geproefd heb. Daar heb ik dus vreselijk het land aan. Ik houd niet van haring. Die eerste hap al. Dat walgelijke vet dat zich een weg baant door je hele mond, ook al probeer je snel door te slikken en niet te kauwen. Is die hap eenmaal weg, dan weet je dat je voor de dag getekend bent. Ook na flink tandenpoetsen en gorgelen met chloor blijft de smaak hangen. En je gaat het nog opboeren ook, de hele dag, de hele nacht.
De enige te pruimen Hollandse Nieuwe is van Oude Hollandse meesters.


En voor wie even wil lachen over de culiharing: ga naar het blog van Wim de Bie, geplaatst op 7 juni, over de viswinkel. Daar word ik dan wel weer heel gelukkig van.

http://bieslog.vpro.nl/programma/bieslog/index.jsp

Raasdonders

Ze bloeien. Nu krijg ik al trek in een lekkere portie kapucijners, die vanwege het effect op je darmen ook wel raasdonders worden genoemd. Met scharrelspekjes en gebakken sjalot, zelfgemaakte picalilly. Nog even geduld

Bruisend Bruchem - 2

Vrijdagavond werden wij verrast door een optocht van vreemde vehikels met feestende kinderen. Scholengemeenschap Cambium uit Zaltbommel hield eindexamenfeest in Landgoed Groenhoven, vlak achter ons huis. Opdracht was: kom in een vreemd vervoersmiddel. Nu was de polsstok waarschijnlijk het snelst geweest, maar zeker niet het spectaculairst. Het leukst was de hoogwerker met jonge blommen. Ach, wat had Gert Jan Droge daar van genoten.

Bruisend Bruchem

In ons dorp gebeurt eigenlijk nooit wat. Het is er heerlijk rustig. Dinsdags maait de buurman het gras. Zondags komen er fietsers langs. Een keer per jaar is er rommelmarkt, georganiseerd door de kerk. De opbrengst gaat naar goede doelen. Veel kraampjes met overbodige artikelen waar toch weer een koper voor gevonden wordt. En een heuse meubelboulevard op het erf en in de boomgaard van Kees. Van heinde en verre komen de belangstellenden. En zo ligt Bruchem dan opeens aan de Bosporus.

Afscheid van de Technische Universiteit Delft

Guus Berkhout, hoogleraar innovatiemanagement en voormalig lid van het College van Bestuur van de TU Delft, houdt morgen zijn afscheidsrede. Natuurlijk gaat die over innovatie, en hoe je dat moet organiseren. Daarover adviseert hij nu ook op Europees niveau. Lees zijn boek:

A.J. Berkhout, The Dynamic Role of Knowledge in Innovation, Delft University Press, 2000

.



Vrijdag 8 juni dus geen mededelingen

Tuinbonen

De green windsor. 10 april in de grond gestopt en kijk nou eens.

Babi ketjap

Een jaar of drie geleden bewerkte ik voor het clubblad van de Coeliaken een setje Indische recepten zodat ze ook glutenvrij gemaakt konden worden. De meeste specerijenpoeders bevatten ook meel om klonteren te voorkomen. Maar zoals dat soms gaat, sommige recepten zijn toch niet helemaal wat je er van verwacht. Zoals het recept voor babi ketjap. Gisteren heb ik het nog maar eens gemaakt, nu weer op een andere manier en nu vind ik het wel eetbaar. Hier volgt het recept.
Nodig voor twee flinke eters: ruim drie ons scharrelvarkenslappen in blokjes, 1 ui gesnipperd,2 teentjes knoflook gesnipperd, 2 cm verse gember gesnipperd, 1 groen pepertje ontpit in flietertjes, 2 sprieten sereh gehalveerd, fijngesneden, scheut imariketjap, water, arrowroot om te binden, zonnebloemolie.
Bereiding: Doe gember, knoflook, pepertjes en blokjes varken in een kom, schep het goed dooreen en zet het geheel afgedekt een half uurtje op een koele plaats.
Doe de olie in een wok en fruit daarin de ui heel licht bruin. Vis de ui eruit, en gebruik de resterende olie om het varkensvlees in te bakken. Voeg na een minuut of drie de ui toe, en dan ook de sereh. Giet er naar smaak ketjap bij, en voldoende water om een goede saus te kunnen maken. Laat het geheel een half uurtje sudderen. Bind dan de saus met de arrowroot. Rijst erbij. En voor wie het niet pedis genoeg vindt sambal, en komkommer voor het blussen.

Zure eiersaus en jonge groente

Aaltje, het kookboek van Odilia Corver uit 1887, vindt dat je bij asperges, jonge tuinbonen en tal van andere groenten vooral een zure eiersaus moet serveren. Eerst bereid je de groenten, dan stoof je ze na in een zure eiersaus.
Die maak je als volgt:
Je begint met de basissaus met 3/8 liter water , 1/8 liter azijn en 3 eieren. Als basissaus geeft zij recepten voor een bloemsausje, bechamelle saus, of huismoedersaus. De laatste is niet alleen glutenvrij, maar ook snel. Snel genoeg voor wie weinig tijd heeft, slow genoeg voor de slowfoodie:

Huismoedersaus:
laat een halve liter water, bouillon of melk aan de kook komen. Meng 25 gram aardappelmeel, sago, arrowroot of maizena met een beetje water zodat er geen klontjes zijn en roer dat papje goed door het kokende vocht. Voor je de saus opdient roer je er een klontje boter door. En als deze geheel gereed is kluts je er er met een lepel water 2 middelgrote losgeklopte eieren door. In dat geval kan er wat minder boter en meel door.
Voor de zure saus neem je dus een mengsel van water/bouillon met azijn. Ik zou er trouwens ook - afhankelijk van de groente - wat dragon, bonenkruid, peterselie of bieslook door snipperen vlak voor het opdienen.

Rare plant

Opeens stond-ie ergens achter een boragoplant, deze rare plant met groen en rood blad. Hij is komen aanwaaien. Blad lijkt een beetje op melde. Maar wat is het? Wie het weet mag het zeggen. En ook belangrijk: Kun je het eten?

Kopen bij de boer

Gisteren presenteerden de Vrienden van het Platteland de nieuwe gids met adressen van boerderijwinkels: Kopen bij de boer. Steeds meer ondernemers in de agrarische sector bieden hun producten ook in een winkel bij hun bedrijf te koop aan. Niet alleen zuivelproducten en groente en fruit, maar ook mosterd, honing, sappen en wijnen. Nou ja, zo'n gidsje is dan best handig. Per provincie georganiseerd. Met een kaartje erbij, waar de stippen helaas niet altijd op de juiste plaats staan. Hellouw ligt bijvoorbeeld ten noorden van de Waal, niet ten zuiden. En Rossum ligt pal tegen de zuidoever van de Waal aan en niet tegen de provinciegrens met Brabant. Kleinigheidje. Iedereen kan best zelf kaart lezen. En de adressen, met producten en openingstijden zijn reuze handig. Altijd in de auto hebben liggen, want dan kun je tijdens zakelijke uitstapjes meteen je boodschappen(koel)tas vullen. Het wordt nog een spelletje: Ik ga naar Apeldoorn en ik neem mee: groenten uit een pluktuin, bio-eieren, langs ecovlees, honing. Aanrader dus, te verkrijgen via www.vriendenvanhetplatteland.nl

Vrienden van het platteland

Landgoed Marienwaerdt in Beesd biedt vandaag onderdak aan de Vrienden van het Platteland. Een hele dat studeren op het thema hoe je producten van ons platteland op de menukaart in het restaurant krijgt. En dan niet als eenmalig leukigheidje, maar duurzaam. Verslag volgt.

Aardbeigeschiedenis

Beetje geschiedenis

In Europa groeit de bosaardbei in het wild. Lijkt helemaal niet op onze moderne kweekaardbei. Hij is klein, geurig en smaakt heel anders. Bij opgravingen van mesolitische vindplaatsen in Denemarken, Neolitische dorpjes in Zwitserland en ijzertijdnederzettingen in Engeland zijn restanten van de aardbei teruggevonden. De Romeinse staatsheer en schrijver Plinius vond ze niet bijzonder smaken. De Romeinen maken er liever gezichtsmaskertjes van.
Pas in de Middeleeuwen gaat men de bosaardbeitjes als plantje mee naar huis nemen en in de moestuin zetten. De dames in de Renaissance-tijd aten ze met slagroom, de heren deden er wijn bij.

De hedendaagse aardbei is een kruising van van twee rassen die op de Amerikaanse continenten groeide. De Engelsen spraken al vol lof over de aardbei die in de dalen van Virginia groeiden. In Chili groeiden stevige, grote aardbeien. Stekken daarvan werden pas in 1713 naar Frankrijk meegenomen door een marineofficier genaamd Frezier. De Chileense plantjes deden het prima, maar droegen geen vrucht. Het waren allemaal vrouwelijke planten, dus de broodnodige pollen ontbraken. Veel later zijn er Virginiaanse aardbeien bij geplant en toen kwam de broodnodige bestuiving wel tot stand. En zo ontstond in Bretagne de voorouder van onze huidige aardbeienrasjes.

Meer hierover in een van de komende nummers van Archeologie Magazine

Aardbei bij - 3

Bij bij aardbei.

Strawberryfields forever

Aan de Boterwijksestraat in het Brabantse Oirschot liggen de aardbeienvelden van Jan Robben. Zes verschillende soorten aardbeien kun je er krijgen. De Elsanta's zijn voor de handel, de Lambada's en Korona's gaan vooral naar restaurants, delicatessenwinkels, en het winkeltje bij het bedrijf.
Culi-journalist Onno Kleyn nodigde een aantal collega's uit om de proeven en te vergelijken. We kregen negen soorten voorgeschoteld. De kunst was natuurlijk te raden wat de Lambada was. Dat was de sappigste,geurigste en zoetste, met een heerlijke nasmaak. Zelf geplukt van de struik waren ze nog lekkerder.