Gids voor de Pelgrim

In de Codex Calixtinus uit de 12e eeuw is een Gids voor Pelgrims naar Santiago de Compostela opgenomen.Deze Codex ook wel bekend onder de naam Liber Sancti Jacobi(het boek van de heilige Jacobus) is kleurrijk voer voor historici. Calixtus II heeft het werkje niet zelf geschreven, maar voor zijn verkiezing tot paus in 1119 was hij abt van Cluny. Hiervandaan vertrokken heel wat pelgrims naar Santiago en Calixtus sponsorde ze heftig. Calixtus was de broer van de prins van Galicia, de schoonzoon van de Spaanse koning Alfonso VI. Hij groeide op in het aartsdiocees van Santiago. Wie wel aan de codex schreef was Aymeric Picaud, de secretaris van Calixtus.
Onderzoekers menen dat de codex tot stand kwam tussen 1160 en 1173, omdat toen een monnik - Arnaldo de Monte - een pelgrim ter plekke - een stuk overschreef uit het werk voor zijn abt en broeders van het Ripoll Klooster.

Wat mij natuurlijk het meest interesseert zijn de opmerkingen over eten en drinken. De auteur(s) zijn een tikje xenofoob op dat punt. Hoe verder van huis, hoe vreemder het eten. Bruno Laurioux geeft Poitou als plaats van oorsprong van de auteur en meldt dat deze weinig op heeft met de lui uit Gasconje, vooral hun tafelmanieren zijn bij de beesten af.
Tijdens de wandeltocht zijn het niet zozeer vrome gedachten die de wandelaar bezighouden, maar bovenal: wat zal er te eten zijn, zo aan het eind van de dagmars. In Poitou zelf is dat geen probleem. Gasconje valt niet tegen, met voldoende wit brood en uitstekende rode wijn. Maar dan de zandige vlakte van Les Landes, een verlaten oord waar gebrek is aan alles, want er is brood noch wijn, vis noch vlees. En drinkwater ho maar. Wel vind je er honing, gierst en trosgierst en varkens. Baskenland is arm aan brood, maar rijk aan appelen, cider en melk, evenals het aangrenzende Galicia. Aan de Spaanse kant van de Pyreneeen, kun je beter vis vermijden, vooral aal, elft en zeelt, want daar word je maar ziek van.
Een pelgrimstocht is vol ontberingen.