Katharina en de Erwtjes

Terug in de tijd op dit blog. Ik had het over de gedroogde erwten in de jonge peulen in een randversiering van Katharina van Kleefs getijdenboek. De tentoonstelling in het Valkhof in Nijmegen is nog te zien. Kende de miniaturist geen verse erwtjes, vroeg ik me af. Gelukkig kwam ik nog een randversiering tegen, hier het detail met de verse erwtjes. Keurig als babyteentjes tegen elkaar aangevleid in de peul. Waarmee het verhaal van de gedroogde erwten die los van elkaar in de peul liggen nog veel vreemder wordt. Mij onbekende symboliek. Ik zal er eens naar vragen.

Erwten zijn al heel lang verbouwd, ook in Europa. Het fijne van peulvruchten is dat je ze kunt drogen en bewaren, zodat je grip krijgt op je voedsel: ook in schaarse tijden zijn er nog wel wat bonen. Het is tijd voor erwtensoep, extravagant met truffel zoals het prijswinnende recept van Jonnie Boer. Of sober en ouderwets, volgens de kookboeken van de Spinazieacademie. De gemiddelde versgroenteboer verkoopt erwtensoeppakketten. Maar je kunt net zo goed zelf een uurtje gaan hakken en snijden. Basis is een varkenspoot, bijvoorkeur van scharrelkwaliteit. Maak je een flinke portie, dan heb je twee keer pret.

Erwtensoep
Nodig: twee varkenspooten, 500 gram versche worst of vifjtig gram boter of margarine; 400 gram groene erwten, 4 liter water, wat zout, 4 preien, 1 bosje selderijgroen, 1 kleine selderijknol.
Bereiding: Wasch de erwten, week ze een nacht in het water en kook ze den volgenden dag in hetzelfde water zachtjes gaar (ongeveer twee uur). Giet ze met het nat door een paardenharen zeef en wrijf er de erwten door, tot alleen de schillen overgebleven zijn. Kook in dit vocht de gewasschen pooten een uur, de gewascchen en geprikte worst een half uur. Deze laaste wordt er dan uitgenomen en tegen het opdoen weer in de soep opgewarmd. Voeg er dan de schoongemaakte, fijngesneden en zeer goed gewasschen groenten bij en laat alles samen, af en toe roerende, zachtjes koken, tot de soep gelijkmatig gebonden is en het vleesch van het been loslaat. Vul de soep van tijd tot tijd met wat water bij. Geef er geroosterd of gebakken brood bij.
Tip: In plaats van groene erwten, kunnen ook parel- of spliterwten gebruikt worden, in welk geval de soep natuurlijk niet gezeefd behoeft te worden. De versche worst kan door spek vervangen worden, de varkenspootjes door varkensooren of varkenskrabjes.
Is het vleesch te duur of niet verkrijgbaar, dan doet men het niet in de soep, maar vervangt het door vijftig gram boter of margarine, die men het laatste oogenblik aan de soep toevoegt. In dit geval behoeft de soep niet gezeefd te worden, maar voegt men de groenten bij de half gaargekookte erwten en laat alles samen nog ongeveer een uur koken.
Aldus Het Kookboek van de Amsterdamsche Huishoudschool, 8ste druk.