Schoolidyllen

Gisteren promoveerde Ge Vaartjes in Leiden op haar biografie van de schrijfster Top Naeff. De boeken van vrijwel alle vrouwelijke auteurs van het interbellum werden door met name de Forum-generatie denigrerend weggezet als damesromans. Was dat terecht?

Als puber verslond ik haar School-Idyllen, dat uit 1900 stamt. Die arme Jet met haar kille pleegouders. Die tragische Jet die zo prachtig zong, maar jong aan de tering overleed. Heel mooi allemaal. Maar verder las ik nooit iets van Naeff. Wie was zij?

Top Naeff (1878-1953) schreef romans en novellen. Minder bekend is dat ze ook een toonaangevend toneelcritica was, die onder meer jarenlang in De Groene Amsterdammer toneelkritieken en -essays schreef die in brede kring bewondering oogstten en respect afdwongen.

Het proefschrift Rebel en dame portretteert Top Naeff als schrijfster van meisjesboeken en proza voor volwassenen, maar bovenal als vrouw met een hevige passie voor toneel, die streed voor de belangen van de acteur en regisseur Willem Royaards, voor wie zij een geheime liefde koesterde.

Vaartjes toont aan - aldus het persbericht - dat het overgrote deel van Naeffs romans en verhalen de literaire verwerking is van haar dubbelleven, haar frustraties en de uiteindelijke acceptatie van alle tekort. Daarmee biedt deze biografie, zoals een schrijversbiografie dient te doen, een verhelderend inzicht in het oeuvre van Top Naeff.