Piepers als peen

Thuis hadden wij vroeger een boek met prachtige kleurenplaten van Rembert Dodoens, ook bekend onder zijn verlatiniseerde naam Dodonaeus. Waar het gebleven is? Wie zal het zeggen. Dodoens' Cruydt-Boeck verscheen oorspronkelijk in 1554. En behalve inheemse planten staan er ook exoten in, zoals de aardappel. En dat is dus heel 'vroege' informatie over deze Peruaanse plant.

Rembert Dodoens werd in Mechelen geboren in 1517, hij studeerde medicijnen in Leuven en vestigde zich als arts in Mechelen. Hij is zelfs nog lijfarts van Maximiliaan II en Rudolf II geweest, maar weigerde met het hof naar MAdrid te gaan. Uiteindelijk werd hij in 1582 hoogleraar in Leiden, waar hij drie jaar later overleed. Zo staat te lezen in de Dodoens-bloemlezing van dr. A. Schierbeek, oud-docent geschiedenis van de biologie aan de Universiteit van Leiden. Het boekje verscheen in 1941 en is echt op 'oorlogspapier' gedrukt, maar toch zijn de zwart/witjes fraai. Zoals dat van de aardappelplant hierboven.

Wat schrijft Dodoens over de aardappel? Om te beginnen noemt hij hem Papas.

'Papas is oock een wortel uyt West-Indien ghebroght, de welcke in April in de Aerde ghesteken zijnde bladeren voortbrength (...)'

Er volgt een complete beschrijving van de bladeren, bloemen en tenslotte de wortels, (...)'daer aen hanghen langhe ende dicke veselingen aen de welcke in de maend van November veele knobbelen ghevonden worden, somtijdts meer dan vijftigh aen eene middenwortel, een once oft twee swaer, met een roodt oft paarsachtigh seer dun ende teer vlies bedeckt, heel wit ende vast van vleesch. (...)'

Heeft hij het over bereiding? Jazeker, je moet ze braden zoals kastanjes of als peen gaar gemaakt. Dan worden ze geschikt voor weke en slappe mensen, aldus Dodoens. Daar zijn we dus heel anders over gaan denken.