Water uit een flesje

Het blog is wat verwaarloosd de laatste maanden. Het schaamrood staat mij op de kaken. Na ruim zeven jaar was de fut er een beetje uit. Maar een nieuw jaar - de allerbeste wensen voor iedereen natuurlijk - brengt goede voornemens met zich mee. Dus ook weer wat vaker bloggen. Om te beginnen over de boeken die ik het afgelopen jaar in huis haalde. Oude en nieuwe, zo gaat dat hier. En over de projecten waar ik aan werkte, zoals de catalogus van de tentoonstelling Nederland Dineert in het Haags Gemeentemuseum. Gaat dat zien, gaat dat zien, al die prachtig gedekte tafels, het glanzende damast, de blinkende serviezen en alles er om heen.

Lang niet alle research die je doet voor je bijdrage aan zo'n catalogus komt ook daadwerkelijk in het boek terecht. Ach, er is altijd veel meer te vertellen dan er ruimte is. En het ding is al bijna 400 pagina's dik en weegt een paar kilo. Dus hier even een soort afvallertje.

Water uit een flesje

Het drinken van het mineraalrijke bronwater wordt gezond geacht en het bezoeken van een bron een goed moment voor sociaal contact met de eigen kringen.  Het Belgische Spa is van oudsher geliefd bij Nederlanders, Belgen en Fransen, maar ook Duitsland, Frankrijk en Engeland kennen de nodige kuuroorden. Grote hotels verrijzen in deze steden. In 1767 ontdekt de Engelsman Joseph Priestley hoe je plat water kunt laten bubbelen. De Duitser Johann Jacob Schweppe (1740-1821) zal het proces uitontwikkelen tot een industrieel product. In 1783 sticht hij zijn bedrijf in Génève, maar in 1792 verhuist hij naar Londen. De kunst is het te bottelen en te transporteren en wanneer je koolzuur toevoegt, de verpakking niet te laten exploderen. 

Schweppes wordt een gevleugeld woord, net als Seltzer, het spul duikt regelmatig op bij bestellingen in adellijke huizen. Selterswater – wordt later Seltzer – komt uit een bron in Hessen in de Taunus bij Weilburg. Ons koningshuis heeft daar connecties via prinses Caroline, de dochter van stadhouder Willem IV en prinses Anna, en haar man.  

In 1760 is deze Karl Christian, vorst van Weilburg – 25 jaar oud - in Den Haag getrouwd met prinses Caroline, dochter van Stadhouder Willem IV en prinses Anna. Van hun 16 kinderen worden er een aantal in Den Haag geboren.  Eén familie van hofkoks van stadhouder Willem V, de broer van Caroline 1743-1787), komt uit het slot daar, Kirchheimbolanden in Weilburg. Het gaat dan om hofkok Schlösser (en zijn zoon) die later een restaurant zal openen in Den Haag.

Het plaatje van de Schweppes-flesjes vond ik op internet.