Koken voor Anna Paulowna - 2

Wie stonden er – behalve Rijntje – nog meer in de keuken van Anna Paulowna? Ik vond er Sander Ernst George Kleine, en Johannes van de Boogaard, die zijn medewerking verleende aan het kookboek van Langerak, en ik vond er natuurlijk koks als Couturier, Wisdom, en de Fransman Pierre Vacher. Daarnaast zou je er de hofmeesters Stutterheim en Behmer en hoffoerier Noman tegen kunnen zijn gekomen, en niet te vergeten - zilverbewaarder Rueck,  Bovenal de heer Lintz, die de rekeningen controleerde. Daarnaast struikelde je vast wel eens over de kabinetskoerier van de koning Hooge en de keldermeester Rebuffo, een Italiaan. Het was een internationaal gezelschap dat elkaar bij stond bij bruiloften, geboorte en overlijden. Duitsers, Italianen, Fransen en Nederlanders. Sommigen bleven het Koningshuis generaties lang  trouw, sommigen verdwijnen in de geschiedenis. Na het overlijden van koning Willem II zie je dat de hofcultuur na enige jaren sterk terugloopt. De familie Lintz – administrateurs – blijft het goed doen en zich ontwikkelen. Andere families blijven op hun stek en doen hetzelfde. Van weer anderen worden de kinderen metselaar, schoenmaker of naaister. Met de pracht en praal van Anna en Willem wordt Den Haag éven een schitterende stad…

Koken voor Anna Paulowna

Vandaag opent koningin Maxima de tentoonstelling over Anna Paulowna in Paleis Het Loo. Ik zag via de social media al een sneak peek, een foto van een fraai couvert en nog zo wat. De hamvraag is dan: weten we wat zij gegeten heeft. Jazeker, daar hebben we een idee van. Eén van haar koks was Rijntje Biljardt, waarover ik kin 2013 het boek Rijntjes Keukengeheimen publiceerde. Rijntjes kookboekje vergeleek ik met de menuboeken in het Koninklijk Huisarchief en er was de nodige overlap. Rijntje geeft in de inleiding van haar boek aan dat ze in 1937 in de keukens van Paleis Soestdijk voor de - dan nog - Kroonprinses heeft gekookt.
Daarnaast is er de menukaart van het huwelijk van haar hofdame Ottoline van Tuyll van Serooskerken van Ijzendoorn en Amedée van den Bogaerde, kamerheer van koning Willem II. Het huwelijk vond 21 oktober 1847 plaats, in Den Haag. De koningin was getuige, maar liet zich ten stadhuize vervangen door haar grootmeesterres. Bij het uitgebreide diner à la Francaise liet ze vast geen verstek gaan. De Pâté's à la Reine, de Charlotte Russe, en de exquise gerechten met kreeft, fazant, truffel, oesters, wild en champagne (hier een beetje als een allegaartje opgesomd), waren wel haar dagelijkse kost.

We horen nog meer over wat er op tafel kwam. 3 februari 1843 staan er primeurgroente uit de kas op het menu: worteltjes en radijs. De koningin heeft een anjer in haar hand, lezen we in het dagboek van Eliza Pieter Matthes, ordonnansofficier van de koning.  In de kassen staan ook koffieplanten, theestruiken, sagopalmen, dadelpalmen en bananenbomen, alles bloemen of vruchten dragend.

We weten ook iets over de maaltijdordonnantie: Matthes verbaast zich erover dat de salade meteen na de soep wordt opgediend. Een Engelse gewoonte, zo begrijpt hij later. Tenslotte heeft Willem II geruime tijd in Engeland doorgebracht in de 'Franse Tijd'.

Wordt vervolgd!