Barbaren

Romeinen noemden alle niet-Romeinen Barbaar. Dat waren er in het Noord-Westen van Europa best veel. En je kunt ze nu gaan bekijken in Bonn. Twee tentoonstellingen schreeuwen om aandacht. Rome en de Barbaren in de Kunsthalle en de Langobarden in het Landesmuseum. Ik zag ze afgelopen zondag met inmiddels Eifelse vriendin M. allebei en dat was een prima combinatie. Waar de Kunsthalle overloopt van mooie dingen, soms een beetje te veel mooie dingen, zonder veel achtergrond en samenhang, daar gaf het verhaal van de Longobarden diepgang. Heel mooi was wel de volksverhuizing digitaal uitgebeeld met wolken volken die rondtrokken. Ooit geweten dat de Bourgondiers ergens aan de Elbe begonnen zijn?
Heel fraai was de achteraf bedachte oorsrpong van de Longobarden, die net als alle beschaafde volken natuurlijk van een mythologische proportie moest zijn. De Romeinen hadden een Trojaanse afkomst al bedacht, voor hen bleef een Skandinavische herkomst over, waar ook een godenrijk van allure was om de status van godverkoren te kunnen construeren. Het manuscript waarin het opgetekend is kun je deels inzien.
Wat een groot voordeel is van de Europese eenwording: de vondsten van opgravingen uit vrijwel heel Europa waren te bezichtigen, waardoor een mooie lappendeken ontstond van materiaal, zodat je goed kon vergelijken.
Wij leren het uiteenvallen van het Romeinse Rijk door een tamelijk Christelijk getinte bril bekijken. Alsof het heil over Europa pas weer kwam wanneer er een hecht netwerk van bisdommen is opgericht. Kan wat genuanceerder. Om te beginnen is er al in de derde eeuw een bisschop in bijvoorbeeld Speier, dat dan nog prettig tot het Romeinse Rijk behoort. Hetzelfde gaat op voor een groot deel van Gallie. Dat de manier waarop de niet-Romeinen de boel organiseerden afweek van de Romeinse en Rooms-Katholieken maakt hen nog niet tot barbaren.

Het plaatje laat twee adelaarvormige zadelbeslagstukken zien uit de vijfde eeuw, gevonden in een Gepidisch vorstengraf in Apahida in Roemenie. Ze zijn 11,6 centimeter lang en van goud ingelegd met almandines.

Meer informatie http://www.bundeskunsthalle.de/index_e.htm
en: http://www.rlmb.lvr.de/ausstellungen/sonderausstellungen/default.htm