Zwervende erven

In een persbericht van de universiteit Leiden lees ik dat de Bronstijd boeren in ons rivierengebied veel honkgvaster waren dan we dachten. Een boerderij bleef ongeveer tachtig jaar in gebruik en de boerderijen vormden kleine dorpjes. Promovendus Stijn Arnoldussen spreekt van Zwervende erven. Woord kende ik nog niet, maar wat een prachtige beeldspraak. En misschien is het enige leuke aan de Betuwelijn wel alle informatie die bij de opgravingen rond het tracee hebben plaatsgevonden.
Vroeger dachten we dat de boeren in deze streken die 1400-1200 jaar BC leefden om de dertig jaar verhuisden. Maar uit Arnoldussens bevindingen blijkt dat boerderijen tot wel tachtig jaar achtereen bewoond werden, houtrot en het overlijden van grootouders ten spijt. De boeren deden moeite om een boerderij overeind te houden, luidt de conclusie van Arnoldussen. Het bouwhout dat bij de opgravingen werd gevonden bleek in de natte klei goed bewaard en dus op jaarringen te dateren. De paalgaten waren ook goed zichtbaar, zodat de vorm van de huizen en andere bouwsels goed herkenbaar was. Op basis daarvan is deze prachtige reconstructie gemaakt.

De natte klei bewaarde zelfs de voetstappen van mensen en hoefsporen van koeien.
De boerderijen uit deze periode waren ongeveer twintig meter lang en boden onderdak aan zowel mens als dier. Om de groep boerderijen stonden honderden meters lange hekwerken en de dorpjes liggen ongeveer vier kilometer van elkaar. De akkers lagen op de vruchtbare klei, dus van uitputting zal niet zo snel sprake zijn geweest. Het idee van de zwervende erven is dus niet houdbaar. Er zijn genoeg reparatiesporen aan palen gevonden om aannemelijk te maken dat de boerderij zo snel niet verlaten werd. En stortte de zaak in, dan werd er soms tot drie keer toe opnieuw een huis gebouwd op vrijwel exact dezelfde plek.

Meer is te vinden op de nieuwssite van de Universiteit Leiden.
http://www.leidenuniv.nl:80/nieuwsbrief/08902.html