Vet en Zeep

Corpulentie, wanneer in een abnormale graad, kan als en ziekte gezien worden, omdat het in zekere mate de vrije beweging van de dierlijke functies verhindert en de neiging heeft het leven te bekorten door de weg vrij te maken voor gevaarlijke humeuren. '
Deze ietwat vrije vertaling van de uitdpraak van Malcolm Flemyng uit 1760 grijpt nog vrolijk terug op de humeuren leer. Flemyngs oplossing was een heel simpel dieet. Iedere dag een beetje zeep in water oplossen en dat zeepwater dan opdrinken. Dan zwemt het vet vanzelf uit het lichaam. Ook voor de vieze zeepsmaak had deze van oorsprong Schotse, maar in de Nederlanden werkende arts een tip: gebruik de zeep uit Alicante, die smaakt niet zo smerig als de gebruikelijke, schrijft hij in het London Magazine.
Maar wat is Alicante-zeep? Nu moet je er waarschijnlijk voor naar Aleppo in de Syrisch Arabische Republiek. Daar maken ze al sinds het derde millennium voor onze jaartelling zeep op basis van olijfolie en laurierolie. Deze zeep kom je ook al in de bijbel tegen in de boeken Jeremia en Malachi. Klassieken als Theokrites, Aegineta en Plinius de Oudere noemen de zeep ook.
Pas in de achtste eeuw kreeg de zeep de harde vorm die we nu nog kennen. In de voetsporen van de terugkerende kruisvaarders kwam de zeep mee naar onze kant van de Middellandse zee. De eerste zeepfabriek stond in Alicante. Later ook Venezia, en Marseille. We hebben het dus over zeep op basis van plantaardige stoffen.