Brouwende Vrouwen

Een aanzienlijk deel van de brouwers, branders en drankverkopers in de vroegmoderne tijd bestond uit vrouwen. Het benodigde kapitaal blijkt in de Nederlandse dranknijverheid doorslaggevend te zijn geweest voor de arbeidsdeelname van vrouwen. Dat concludeert Marjolein van Dekken in haar proefschrift over arbeidsparticipatie van vrouwen in de dranknijverheid tussen 1500 en 1800.
In de dranknijverheid was geen sprake van actieve uitsluiting van vrouwen. Het voor het werk benodigde kapitaal had meer invloed op de positie en mogelijkheden van vrouwen in deze beroepen dan economische ontwikkelingen, burgerlijke staat of instituties als overheden en gilden - factoren die in andere beroepsgroepen en andere landen vaak als het meest bepalend worden beschouwd. Dit leidde tot een omvangrijke arbeidsparticipatie van vrouwen in brouwerijen, branderijen en de drankverkoop.

Bierbrouwen behoorde van oudsher tot de huishoudelijke taken van vrouwen. Sommige vrouwen brouwden meer dan ze zelf nodig hadden en verkochten het surplus. In de middeleeuwen ontstond hieruit in de Hollandse steden de commerciele bierbrouwerij. Hoewel deze nijverheid al snel door mannen gedomineerd werd, bleven vrouwen actief. Zij werkten zowel in hun eigen brouwerijen als in die van anderen. Ook richtten vrouwen in de zeventiende en achttiende eeuw zelf brandewijnbranderijen op, of zetten ze de bedrijven van hun overleden echtgenoten voort. Naast het produceren van drank verkochten vrouwen bier en brandewijn als drankverkoopster, tapster of herbergierster.

Van Dekken verrichte uitgebreid archiefonderzoek in vier Hollandse steden en verschillende dorpen in de Brabantse Meierij. Daarnaast vergeleek zij de Nederlandse vrouwen met vakgenotes in de ons omringende landen. Het onderzoek is mede gefinancierd door de Stichting Vrienden van het IISG (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis). Haar proefschrift verschijnt bij uitgeverij Aksant.

Op het plaatje een Zoetlaarster, een ambulante brandewijnverkoopster.

De zakelijke informatie over de promotie:

Datum en tijd: 18-11-2009 16:15
Locatie: Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht
Promovendus: Marjolein van Dekken
Faculteit: Faculteit Geesteswetenschappen
Proefschrift: Brouwen, branden en bedienen. Werkende vrouwen in de Nederlandse dranknijverheid, 1500-1800
Promotor 1: Prof. dr. A.F. Heerma van Voss
Copromotor 1: Dr. A. Schmidt

Bron: nieuwsbrief UU.