Biet!

Op foodlog ontstond wat onduidelijkheid over de oerbiet. Was dat nou de Crapaudyne (met het Engelse voorvoegsel red) of de Forono, of zijn ze beide oeroud? Het gaat in ieder geval om langwerpige dieprode bieten, waarvan het blad nog erg op snijbiet lijkt. De Forono hier in de tuin een paar jaar geleden was dus geheel op te eten, nou ja, op de haarwortels en het schilletje na dan.

Bieten kennen we al uit de oudheid. Grieken verbouwden al bieten. Romeinse bieten kennen we uit het aan Vergilius toegeschreven gedicht over de kruidenkaas. Daar worden ze als breedgeschouderd omschreven en recepten kennen we uit Apicius. Het zaad ervan is in de Romeinse opgravingen van Maastricht teruggevonden, dus aten we aan het begin van onze jaartelling al biet in deze streken.

Italie, Frankijk en Spanje lijken me voor West-Europa de bron om naar Europese rode oerbiet te zoeken. Pitrat-Foury geeft een mogelijke bietenevolutie, maar die is per definitie Frans getint. Al springt er wel een Italiaanse naam uit, de Bassano, maar dat is een platte ronde uit 1869. Ouder en interessanter om na te speuren is de Fourragere die rond 1400 te dateren valt, en die al erg op de Forono en Crapaudine lijkt, de voorvader van de deels boven de grond uitstekende Fourragere (Disette) van 1786. En dan is er de oude Castelnaudary of Beta Romana genoemd door Daleschamps rond 1550, een wat stompere, die zowel aan de wieg van de (platte) ronde als een langwerpige zou hebben gestaan.
Een Frans boek over de Groentetuin (Vilmorin) stelt in 1885 dat de Crapaudine de oudst bekende biet was. Maar.... er staat dat ze dat DENKEN.

Wat nu te denken van een naam als Red Crapaudyne? Ik denk: Canada. Daar doen ze veel aan heirloom veggies. Forono of Forona klinkt Italiaans, maar het is zeker geen bekende tuinbouwstreek als Chioggia nu nog is. De naamgeving van de Forono vereist dus nog onderzoek.

En dan nog even over de rood-witte Chioggiabiet. Leuk en decoratief, smakelijk en sfeervol op het bord. Als je hem tenminste de kleur laat behouden. In de oven garen zorgt dat de kleurnuances bewaard blijven. Is het erg als de kleur verloren gaat? Nou ja, net als wanneer je je favoriete witte bloesjes met een paar nieuwe rode sokken wast. Daarna zijn de bloesjes roze: draagbaar, maar toch niet helemaal de bedoeling.