Klinkt als..... jujube

Er kwam een vraagje achterom. Of de Duitse c.q. Oostenrijkse Zibibe misschien niet de Chinese dadel Jujube was. Het is ook verwarrend, want het klinkt allemaal een beetje hetzelfde. Ook de Afrikaanse staartpeper lijkt er qua naam op: de Cubeba, cubeb of cubebe. En als je je realiseert welke afstanden de rozijnen en dadels aflegden voor ze op de markten van middeleeuws en renaissance Europa terecht kwamen... Om van de specerijen nog maar te zwijgen.

Je begrijpt dat Katharina van Kleef in de 15e eeuw een zeemleren foedraaltje nodig had om deze kostbaarheden in te bewaren. Ze kocht haar specerijen op de markt in Antwerpen. Er was in die tijd al een levendig scheepsverkeer tussen Venetië en Antwerpen. De Italiaanse handelshuizen floreerden. Of de jujube ook in deze streken terecht is gekomen weet ik niet. Je komt hem eigenlijk niet tegen. Rozijnen, krenten, pruimedanten, dadels, vijgen, granaatappels ja, maar de jujube? Ook in de oude kookboeken kom je hem niet tegen. Maar het kan dus goed zijn dat hij gewoon als dadel door het leven ging.

Specerijen gingen vaak in mengsels over de toonbank, zoals dat nu ook nog het geval is met 'gehaktkruiden' of 'Italiaanse kruiden'. Maar - als je rijk genoeg was - je kon de mix ook zelf samenstellen. Hier een recept voor 'fijn poeder', zoals dat in het Nieuw Zuidnederlands kookboek uit de 15e eeuw vermeld staat.

Fijn poeder

Een pond witte gember, een vierendeel kaneel, een ons kruidnagel, een vierendeel lange peper, nootmuskaat, een vierendeel verse saffraan.

Dit zijn natuurlijk gewichtsaanduidingen uit de 15e eeuw, maar je kunt een hedendaagse vertaling maken door de verhoudingen over te nemen. Wat ik interessant vind is het lijstje van herkomstlanden van deze specerijen: India, Molukken, Himalaya (oorspronkelijke herkomstgebied van de lange peper).
Multiculti middeleeuws op de markt.

Kortom:
Zibibe, zibiba, zibibba, aan de wijnstok gedroogde druiven, rozijnen
Cubeba piper cubeba, staartpeper
Jujube Ziziphus jujuba