Het Snoep van Sinterklaas

Vandaag is het de sterfdag van Nicolaas, bisschop van Myra. Behalve met cadeautjes, surprises en gedichten verbinden we de Sinterklaastijd toch vooral met allerhande snoeperijen: pepernoten, kruidnoten, taaitaai, speculaas, chocoladeletters, banketletters, marsepein figuurtjes, suikerbeesten (bestaan die eigenlijk nog?) en strooigoed waar van alles in zit. Deze zoetigheden vertegenwoordigen onze culinaire traditie misschien nog wel het meest van al ons culinair erfgoed. Kijk maar op het schilderij van Jan Steen, SintNicolaasavond (1663-1665).
Helemaal rechts een duivenkater, in de mand een hylicksmaker (lange koek), speculaas, pepernoten, zoete broodjes, maar ook appeltjes en walnoten. Chocolafiguren en suikergoed zou ik aan de 18e eeuw toeschrijven, zo niet aan de 19e eeuw. En gelukkig nog lang geen spoor van een man verkleed in een rode jurk met een rode mijter op.

Het bakwerk kun je scharen onder 'gelegenheidsbrood' of 'symboolbrood' Speculaasvrijers, hylicksmaker, duivenkater, pepernoten, taaipop, het wordt allemaal geassocieerd met vruchtbaarheid, paringsdrang, voortplanting. Kennelijk waren de donkere dagen met al die feesten hét moment om groepsgewijs dicht op elkaar te kruipen en te kijken of er wat van kwam. De Hylliksmaker lijkt een beetje op onze hedendaagse ontbijtkoek, maar dan met sucade en veel specerijen. De duivenkater is een zoetig wit brood met anijs.
We bakken marsepeinsprits uit de 't Zaamenspraak tusschen mevrouw, banket-bakker en confiturier uit 1759.

Marszepain-Sprits

Stoot een pond Amandelen met een Ey en een Doir van een Ey: Neem dan drie vierendeel Zuiker en stoot ér die onder, tot het fyn en taay is. Drukt het door de Sprits, daar een plaatje in is als en Ster en maakt het dan op, tot zulken Fatzoen als gy verkiest. Legt het vervolgens op Papier, dat met suiker bestoven is en bakt het zoo blank als gy kund.

Moderne bewerking: Neem vier ons gemalen amandelen, een klein ei met het wit en een kleine eidooier, en drie ons rietsuiker. Kneed dat tot een fijn, stevig marsepein. Rol het dun uit en steek er vormpjes uit, zoals hierboven het liefst een ster. Ik heb mini-lettervormpjes, die werken prima. Bekleed dan een bakblik met keukenpapier, bestuif het met suiker, leg er de koekjes op en droog het in een zeer lauwe hete lucht oven van pakweg 90 graden (zoals bij meringue). Iets warmer (110 graden) mag ook, maar dan moet je er wel goed bij blijven om het 'zoo blank' mogelijk te houden.
Gewoon even zelf proberen.