Specerijen voor de rijken, groene kruiden voor de armen

Het vervelende van naslagwerken is dat je onderwerp A nazoekt en dan verdwaalt op een andere pagina bij een ander leuk onderwerp B. Maar op een zomerse zondagmiddag is dat helemaal niet erg. Ik kwam een gedicht tegen dat toegeschreven wordt aan de Heilige Isidoor van Sevilla (560-636). Het gaat over specerijen en kruiden en ik heb het een beetje vrij vertaald:

Geuren die aanwaaien van Arabische altaren en de Indus 

Aangedragen over de golven van de Ionische zee

Kaneel, mirre, kaneelblad en kassia 

Balsa, wierook, kalamus, en saffraan 

Dat alles vind je in de voorraadkamers van voorname koningen 

En in door rijkdom overspoelde woningen 

Wij arme mensen zijn tevreden met de kruiden in de velden 

Die groeien in de lage dalen en in de passen van de hoge bergen.

Isidoor, aartsbisschop van Sevilla vanaf het jaar 600, wil zeggen, dat arme mensen zich tevreden stellen met groene kruiden uit het wild, terwijl de elite zich te goed doet aan geïmporteerde specerijen. Het klinkt voor mij een beetje als valse nederigheid. Want er is natuurlijk helemaal niets mis met verse groene kruiden als smaakmaker. Die overigens evenzeer in de keukens van de elite terecht kwamen.

Wat het ons ook vertelt: in de 6de eeuw was er dus een levendige handel in specerijen in en om de Middellandse zee. Het West-Romeinse rijk is in elkaar gestort, de Gothen, Franken, en weet ik wat allemaal voor volken zijn op sjouw gegaan door Europa op zoek naar betere leefomstandigheden. De 'oude' elite uit de Romeinse tijd maakt geen carrière meer in de magistratuur maar in de Roomse kerk, en verder verandert er ook heel veel niét. 

Isidoor wordt in 560 in Cartagena in het zuiden van Spanje geboren. Welgestelde ouders, broers en zus. Alle kinderen vinden emplooi in de Rooms Katholieke kerk. Eerst wordt broer Leandros bisschop van Sevilla, Isidoor zal hem opvolgen. Een andere broer, Fulgentius, is elders bisschop en zuslief Florentia sticht het ene klooster na het andere. Zij maken gebruik van de nieuwe structuur, nu de oude Romeinse er niet meer is. Cartagena kan bogen op een rijke Romeinse traditie. Papa heette Severianus, mamma Theodora en dat geeft al haast aan dat er connecties waren met zowel het West- als Oost-Romeinse rijk. Een lofzang op de groene kruiden past prima in die traditie.